• Ζεόλιθος το θαύμα της φύσης
  • 2761092556 - 6972929124
  • info@zeolithos.gr
Αρχική Άρθρα Αρχικής Τι είναι ζεόλιθος

Τι είναι ζεόλιθος

Τι είναι ζεόλιθος

Πρόκειται για 100% φυσικό ορυκτό που χωρίς καμιά χημική κατεργασία παρά μόνο εξόρυξη, θρυμματισμό και κοσκίνισμα, είναι έτοιμο για χρήση με πάρα πολλές εφαρμογές.                                                                                                                                  Ο Ζεόλιθος από μόνος του ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΙΠΑΣΜΑ. Είναι ένα καταπληκτικό ΕΔΑΦΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΟ ορυκτό, με χίλιες χρήσιμες εφαρμογές, το οποίο βοηθά το φυτό να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τα θρεπτικά συστατικά και το νερό που βρίσκονται στο έδαφος αλά και στον αέρα που περιβάλλουν τα φυτά μας.

Με την ενσωμάτωσή του στο έδαφος, δεσμεύει τα θρεπτικά συστατικά και τα διατηρεί κοντά στο ριζικό σύστημα των φυτών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έτσι το νερό – ακόμα και έπειτα από μεγάλες βροχοπτώσεις – δεν μπορεί να τα παρασύρει σε μεγαλύτερο βάθος. Παράλληλα, η αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών από τα φυτά πραγματοποιείται με φυσιολογικούς ρυθμούς. Βελτιώνει τη δομή και τη χημική σύσταση του εδάφους εξουδετερώνοντας τα οξέα. Επίσης βοηθάει στη συγκράτηση της υγρασίας ιδιαίτερα στα αμμώδη εδάφη. Ακόμη με τη χρήση του ζεόλιθου παρατηρήθηκε ότι μειώθηκε η χρήση λιπασμάτων κατά 56%-100% και η χρήση ύδατος άρδευσης κατά 33%-67%, αποτράπηκε η έκπλυση επιβλαβών ουσιών από το χερσαίο στο υδάτινο περιβάλλον, μειώθηκε ο ευτροφισμός των υδάτων και προστατεύτηκε η ποιότητα των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. 

Έχει εφαρμογές όπως:

  1. Την Γεωργία
  2. Στην κτηνοτροφία
  3. Στην ιχθυοτροφία και τα ενυδρεία
  4. Στους βιολογικούς καθαρισμούς
  5. Στην επεξεργασία του νερού
  6. Σας συμπλήρωμα διατροφής για την αποτοξίνωση του οργανισμού

Εφαρμογές του ζεόλιθου στη Γεωργία και Κτηνοτροφία

Από το βιβλίο «Εφαρμογές των ΕΜ στη γεωργία»  καθηγητή γεωπονίας ΑΠΘ  Γεωργίου Α. Δαουτόπουλου

Οι αναγνώστες μας έχουν ήδη ακούσει το όνομά του και ασφαλώς θα διερωτήθηκαν τι είναι το καινούργιο αυτό φρούτο. Ναι, είναι καινούριο, αφού μόλις πριν από μια περίπου δεκαετία άρχισε να χρησιμοποιείται δειλά-δειλά στην Ελληνική γεωργία. Πολύ παλιό φρούτο για άλλες χώρες όπως η Ιαπωνία που το χρησιμοποιεί στη γεωργία από το 1960. Έχει πολύ μεγάλες προοπτικές, χάρις στα πλεονεκτήματα που προσφέρει. Μερικοί ονομάζουν τον ζεόλιθο «πέτρα της ζωής» ενώ άλλοι, «θαυματουργή ή μαγική πέτρα».

Το όνομά του προέρχεται από τις λέξεις ζέω = βράζω και λίθος = πέτρα γιατί όταν θερμανθεί αποβάλλει, με τη μορφή φυσαλίδων, το νερό που έχει συγκρατήσει, δίνοντας την εντύπωση ότι βράζει.

Ο ζεόλιθος ανακαλύφθηκε το 1756 από τους γεωλόγους και το 1950 η βιομηχανία άρχισε να παρασκευάζει και συνθετικό ζεόλιθο για τις πολλές βιομηχανικές εφαρμογές που βρίσκει. Τα κοιτάσματα του ζεόλιθου σχηματίστηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια, από τις εκρήξεις των ηφαιστείων όταν η στάχτη των εκρήξεων έπεσε σε ρηχές και αλμυρές συγκεντρώσεις θαλασσινού νερού, η χημική αντίδραση των οποίων δημιούργησε τα σημερινά φυσικά κοιτάσματα ζεόλιθου.

Αυτό που κάνει τον ζεόλιθο περιζήτητο σήμερα είναι ότι αποτελεί ένα από τα λιγοστά φυσικά ορυκτά που είναι αρνητικά φορτισμένα και έχει κρυσταλλική δομή που μοιάζει σαν μια κηρύθρα μελισσών (Σχήμα 2.16). Η δομή αυτή προσφέρει πολυάριθμα τρισδιάστατα κενά ή θαλάμους που φθάνουν μέχρι το 50% του αφυδατωμένου όγκου του. Τα κενά αθτά είναι ανοιχτά για κατιόντα, βαρέα μέταλλα, τοξίνες και νερό ώστε να εισχωρήσουν και να παγιδευτούν και να απομακρυνθούν στη συνέχεια. Οι εδαφολόγοι, ονομάζουν την ιδιότητα αυτή ως Ικανότητα Ανταλλαγής Κατιόντων. Αν αυτό αδυνατείτε να το καταλάβετε, σημειώστε ότι μπορεί να συγκρατήσει άλλες ουσίες μέχρι το 30% του βάρους του. Σε αυτήν την ιδιότητα και στην ικανότητα συγκράτησης νερού (χωρίς να διογκώνεται), στηρίζεται η πολύτιμη συνδρομή την οποία προσφέρει στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και στην ιατρική. Οι Αμερικάνοι το δοκίμασαν ως υπόστρωμα καλλιέργειας στις διαστημικές αποστολές μια και το ταξίδι για τον πλανήτη Άρη μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον όταν μπορέσουμε να παράγουμε την τροφή του πληρώματος, μέσα στο διαστημόπλοιο που θα τους μεταφέρει στον αφιλόξενο πλανήτη.

Ας δούμε λοιπόν τις χρήσιμες εφαρμογές που μπορεί να έχει στη γεωργία και μάλιστα στη βιολογική γεωργία. Η χρήση του στη γεωργία είναι πάρα πολύ ανεπτυγμένη στην Ιαπωνία, όπως προαναφέραμε. Να σημειωθεί ότι στο πρόσφατο και τραγικό πυρηνικό ατύχημα της Φουκοσίμα, ο ζεόλιθος κλήθηκε να παγιδεύσει τα πυρηνικά στοιχεία που απελευθερώθηκαν. Η χρήση του στην Ευρώπη είναι πολύ περισσότερο εκτεταμένη, ενώ στη χώρα μας είναι περιορισμένη.

Ο ζεόλιθος είναι αργιλοπυριτικό υλικό με κρυσταλλική τετραεδρική δομή. Η χημική σύσταση του μπορεί να ποικίλει από θέση σε θέση. Στη φύση απαντώνται περισσότερα από 30 είδη ζεόλιθων από τα οποία τα 20 βρίσκονται σε ιζηματογενή πετρώματα. Ο καλύτερος είναι αυτός που περιέχει τον κλινοπτιλόλιθο σε μεγάλη αναλογία. Μια εκτίμηση της περιεκτικότητας Ελληνικού και ξένου ζεόλιθου, δίνει ο Πίνακας 2.12

Ο ζεόλιθος εφαρμόζεται με ενσωμάτωση στο έδαφος σε ποσότητες από 100 μέχρι 300 κιλά το στρέμμα για μια σειρά ετών (3-5), ανάλογα με την κοκκομετρική του σύσταση (λεπτότητα υλικού). Για δενδρώδεις και πολυετείς καλλιέργειες, καλόν είναι να προστίθεται κατά την προετοιμασία του αγρού, πριν τη φύτευση των δένδρων, σε ποσότητα 1-1,5 τόνου ανά στρέμμα και να ενσωματώνεται με φρέζα σε βάθος 15-20 εκ.

Πίνακας 1 Χημική σύνθεση του ζεόλιθου

zeolithos-pinakas-1

Όσο πιο λεπτόκοκκο είναι το υλικό, τόσο πιο λιγότερη ποσότητα χρειάζεται να προσθέσουμε στο χωράφι. Σε βαριά εδάφη πρέπει να χρησιμοποιείται ζεόλιθος σε σπυρωτή μορφή (0,8-2,5 χιλιοστά ή και 2,5-5 χιλιοστά), ενώ σε ελαφρά εδάφη πρέπει να εφαρμόζεται αυτός σε μορφή ανάλογη με αυτήν ενός γηπέδου ποδοσφαίρου!. Βέβαια σε αυτήν την περίπτωση, γίνεται δυσκολότερη η εφαρμογή του στο χωράφι και είναι πιο εύκολη η εφαρμογή του σε νέες φυτεύσεις δένδρων με τοποθέτησή του στο λάκκο φύτευσης. Πρέπει να τον εφαρμόσουμε και σε όλο το χωράφι ώστε να τον βρίσκουν παντού οι ρίζες των δένδρων καθώς θα επεκτείνονται. Ο ζεόλιθος σε μορφή πούδρας μπορεί να διαλλυθεί στο νερό και να ψεκαστεί στο έδαφος ή στα δέντρα και φυτά. Σε αυτή την περίπτωση, η δράση του είναι πιο άμεση. Όταν τον ψεκάζουμε στα φύλλα και τους κορμούς έχουμε διπλό όφελος. πρώτα τη φυτοπροστασία και μετά, καθώς το υλικό καταλήγει στο έδαφος, έχουμε και βελτίωση της γονιμότητας του.

Σε ετήσιες καλλιέργιες, η ποσότητα (100-300 κιλά) εφαρμόζεται στο έδαφος για τρεις ή και περισσότερες συνεχόμενες χρονιές και ενσωματώνεται κάθε φορά αφού προηγηθεί και εφαρμογή των ΕΜ11. Χρειάζεται μια ποσότητα 400-500 κιλών ανά στρέμμα και ενσωμάτωση του στο έδαφος για να γίνει αισθητή η συμβολή του στην αύξηση της παραγωγής, ιδιαίτερα σε βαριά εδάφη. Η ωφέλιμη δράση του είναι μακροχρόνια (ο ζεόλιθος δεν αποσαθρώνεται όπως άλλα υλικά) και για τα επόμενα χρόνια δεν θα χρειαστεί να προσθέσετε άλλο ζεόλιθο. Όσοι κάνετε μίγματα για φυτά σε γλάστρες, αν θέλετε να προσθέσετε ζεόλιθο στο έδαφος σας σε ποσότητα 1% στον όγκο του, τότε πρέπει να προσθέσετε 10 κιλά ζεόλιθου σε κάθε κυβικό μέτρο χώματος. Αν θέλετε συμμετοχή του ζεόλιθου σε ποσοστό 25% τότε πρέπει να προσθέσετε ανα κυβικό μέτρο χώματος 25 κιλά ζεόλιθου. Τέλος, για συμμετοχή του ζεόλιθου σε ποσοστό 5% χρειάζεστε 50 κιλά ανά κυβικό μέτρο εδάφους. Η προσθήκη του ζεόλιθου σε φυτά γλάστρας βοηθά στη συγκράτηση των θρεπτικών στοιχείων στη ριζόσφαιρα που λόγω του περιορισμένου μεγέθους της είναι επιρρεπής σε έκπλυση ( απομάκρυνση) των θρεπτικών στοιχείων κατά τα ποτίσματα.

Πίνακα 2 Σύνοψη των αποτελεσμάτων της χρήσης Ελληνικού ζεόλιθου σε καλλιέργειες

zeolithos-pinakas-2

Προσθήκη ζεόλιθου σε ποσότητες 1-2 τόνων το στρέμμα είχα ωσ αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής μήλων κατά 13-38% (Torii, 1978). Σε φυτεύσεις απωρώνων και πολυετών φυτών, η προσθήκη 2-4 κιλών ζεόλιθου ανά δένδρο θα βοηθήσει στην καλύτερη ανάπτυξη των δενδρυλλίων, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενες εκτάσεις. Ο συνάδελφος Καθ. της Γεωλογίας, Α. Φιλιππίδης (2010) έχει ασχοληθεί συστηματικά με τους συνεργάτες του στη μελέτη των Ελληνικών Ζεόλιθων και διερεύνησε τη χρήση τους και τα οφέλη τους στην γεωργία και κτηνοτροφία (Φιλιππίδης, κ.ά., 2007; Φιλιππίδης και Καντηράνης, 2005). Χρειάζεται όμως μια πιο συστηματική δουλειά, όχι μόνο προς την κατεύθυνση της θρέψης των φυτών σε ομάδες καλλιεργούμενων φυτών μεγάλης οικονομικής αξίας, αλλά και προς την κατεύθυνση της φυτοπροστασίας με νέα πειράματα και επαναλήψεις σε συνθήκες γεωργού σε διάφορες περιοχές.

Σε δημοσίευμά του ο Καθηγητής Φιλιππίδης αναφέρει ότι η προσθήκη ζεόλιθου αυξάνει την παραγωγή γεωργικών προϊόντων κατά 17-66% και βελτιώνει την ποιότητά τους κατά 4-46%, μειώνοντας παράλληλα τη χρήση λιπασμάτων κατά 56-100% (Πίνακας 2.13). Δεν έχουμε όμως πληροφορίες όσον αφορά την κοκκομετρική σύσταση του ζεόλιθου και τον ακριβή τύπο των λιπασμάτων που χρησιμοποιήθηκαν.

Ειδικότερα, στο σιτάρι διαπίστωσε ότι ο ζεόλιθος, χωρίς την προσθήκη λιπάσματος αύξησε την παραγωγή κατά 29% έναντι του μάρτυρα που δέχθηκε 20 κιλά λιπάσματος. Στην ορυζοκαλλιέργεια, με λίπασμα λιγότερο κατά 65% από αυτό που δέχθηκε ο μάρτυρας, είχαμε αύξηση της παραγωγής κατά 34%. Στο καλαμπόκι, με ένα λιγότερο πότισμα και χωρίς τα 120 κιλά λιπάσματος που δέχθηκε ο μάρτυρας, είχαμε αύξηση της παραγωγής κατά 50%.

Ανάλογου μεγέθους αυξήσεις της παραγωγής είχαμε σε καλλιέργειες ντομάτας, αμπέλου και ακτινιδίων ενώ στο πείραμα με το βαμβάκι η αύξηση της παραγωγής ήταν κατά 17%. Τα πολύ θετικά αυτά πειράματα πρέπει να επαναληφθούν και με άλλες καλλιέργειες και με άλλους ερευνητές και σε άλλες περιοχές της χώρας γιατί τέτοιου μεγέθους αυξήσεις της παραγωγής και μάλιστα με λιγότερα ή και καθόλου λιπάσματα, είναι ιδιαίτερα καλοδεχούμενες από τους δεινά δοκιμαζόμενους αγρότες της χώρας μας.

Πειράματα του ΕΘ. Ι. ΑΓ. Ε. και συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών (Ζαρταλούδης και άλλοι, 2011 και 2011α), απέδειξαν ότι ο φυσικός ζεόλιθος (κλινοπτιλόλιθος) συνδυάζει πολλές ιδιότητες, τόσο φυτοπροστατευτικές όσο και βελτιωτικές της ποιότητας και ποσότητας της παραγωγής. Συγκεκριμένα, στο ραπανάκι ο μέσος όρος βάρους του ριζοκόνδυλου ήταν 72,2% μεγαλύτερες από τον αντίστοιχο του πειραματικού τεμαχίου που δεν δέχθηκε ζεόλιθο, στο παντζάρι 151,6% και στο κρεμμυδάκι 49,8% μεγαλύτερες ως προς το μήκος και 81,7% ως προς τη διάμετρο. Η φυτοπροστατευτική δράση του ζεόλιθου αποδείχθηκε με την καλλιέργεια αγγουριού σε έδαφος προσβεβλημένο με φυτοπαρασιτικούς νηματώδεις στο οποίο το πειραματικό που δέχθηκε τον ζεόλιθο έδωσε παραγωγή 11,8 αγγουριών χωρίς συμπτώματα έναντι 7 του μάρτυρα που είχε εμφανή τα συμπτώματα της προσβολής από τους νηματώδεις (Ζαρταλούδης κ. ά., 2011α).

Από τη χρήση του, διαπιστώθηκε ότι ευνοούνται ιδιαίτερα οι καλλιέργειες: αμπέλι, ελιά, ροδακινιά, βερικοκιά, εσπεριδοειδή, λοιπά οπωροφόρα, πατάτα, τομάτα, αγγούρι, πιπεριά, μαϊντανός, λοιπά λαχανικά.

Σε όλες τις καλλιέργειες αυξάνει τόσο την απόδοση όσο και την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων. Στην ελιά προσφέρει προστασία από το κυκλοκόνιο, πρωϊμίζει την παραγωγή των όψιμων ποικιλιών της βερικοκιάς, ενώ αντιμετωπίζει με επιτυχία το πρόβλημα των νηματωδών του εδάφους στην τομάτα, το αγγούρι και την πατάτα.

Ακόμη έχει αποδειχτεί εργαστηριακά η δράση του στους εχθρούς αποθηκευμένων προϊόντων, όπως: ο Sitophilus oryzae, Rhyzopertha dominica και Tribolium castaneum (Kljajić, et al., 2010)

Με την εφαρμογή του προσφέρει μια σειρά από πολύτιμες υπηρεσίες, όπως:

  • Αυξάνει την ικανότητα του εδάφους για συγκράτηση των θρεπτικών στοιχείων (η εναλλακτική του ικανότητα ανέρχεται σε 220-400 meq/100g και είναι διπλάσια από αυτή του μπεντονίτη). Τα θρεπτικά αυτά στοιχεία θέτει σταδιακά στη διάθεση των ριζών για προσφόρηση,
  • Μειώνει τις απώλειες θρεπτικών στοιχείων λόγω αεριοποίησης (απώλειες αζώτου με τη μορφή αμμωνίας) ή υδατομεταφοράς (νιτρώδη και νιτρικά) και συνεπώς συμβάλλει στη μείωση της ποσότητας των χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων κατά 20-25%. Συνεπώς συνιστάται η προσθήκη του κατά της κομποστοποίηση των φυτικών υλικών και της ζωικής κοπριάς.
  • Σε συνδυασμό με τη λίπανση μπορεί να βοηθήσει στη σταδιακή αποδέσμευση των θρεπτικών στοιχείων έτσι ώστε να μην έχουμε απώλειες και από την άλλη μεριά εφοδιασμό των φυτών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα,
  • Αυξάνει την ικανότητα συγκράτησης νερού και την ομοιόμορφη διανομή του στο έδαφος, ιδιαίτερα στα αμμώδη εδάφη (ο ζεόλιθος συγκρατεί νερό σε ποσότητα ίση με το 42-50% του βάρους του το οποίο αποδίδει στα φυτά σταδιακά). Ουσιαστικά όλο το χωράφι που με κάθε βροχή ξαναγεμίζουν για να διαθέσουν το νερό στα φυτά στην περίοδο της ξηρασίας,
  • Αυξάνει τη διαθεσιμότητα φωσφόρου και καλίου,
  • Εξουδετερώνει τα όξινα συστατικά του εδάφους (ανεβάζει το πε-χα) και συνεπώς δεν χρειάζεται η προσθήκη άλλων υλικών,
  • Βελτιώνει τη δομή του εδάφους μειώνοντας τη συμπίεση και αυξάνοντας τον αερισμό,
  • Είναι 100% φυσικό προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιολογική γεωργία,
  • Οι ευεργετικές που επιδράσεις είναι μόνιμες αφού δεν αποικοδομείται όπως άλλα βελτιωτικά του εδάφους,
  • Έχει χαμηλό κόστος εφαρμογής όταν αναχθεί σε ετήσια βάση για όλη την περίοδο της ωφέλειας που προσφέρει,
  • Συνδυάζεται άριστα με τους Ενεργούς Μικροοργανισμούς σε πολλές εφαρμογές, ενδυναμώνοντας τη δράση τους και,
  • Ως άμεση συνέπεια όλων των παραπάνω, αυξάνει της παραγωγή και βελτιώνει την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων που παράλληλα έχουν και μεγαλύτερο χρόνο παραμονής στο ράφι στα σημεία πώλησης.

Κοιτάσματα ζεόλιθου υπάρχουν και στη χώρα μας σε αρκετές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας ( Πετρωτές Έβρου) με πολύ μεγάλη καθαρότητα (89-95%) που τον κατατάσσει στις κορυφαίες ποιότητες παγκόσμια και στις Κυκλάδες. Παρά τις πολύχρονες προσπάθειες για την αξιοποίηση των Ελληνικών κοιτασμάτων δεν έχουμε μέχρι τώρα παραγωγή ζεολίθου στην χώρα μας. Τον Νοέμβρη του 2011 προκηρύχτηκε διαγωνισμός για την ανάθεση της εκμετάλλευσής τους. Ας ελπίσουμε αυτή τη φορά οδηγηθούμε στην εξόρυξη και διάθεση του τελικού προϊόντος μιας και οι ανάγκες μας υπολογίζονται σε 100.000 τόνους.

Καλύτερα από όλα για γεωργική και κτηνοτροφική χρήση είναι τα πετρώματα ζεολίθου που περιέχουν το ορυκτό κλινοπτιλόλιθο στη μεγαλύτερη δυνατή περιεκτικότητα. Η χρήση του ζεολίθου είναι περιορισμένη και πρέπει να αυξηθεί γιατί όπως διαπιστώσατε και εσείς, προσφέρει πολύτιμα πλεονεκτήματα.

Στην αγορά εμφανίζεται σε τέσσερις κυρίως μορφές ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων του και για διαφορετική χρήση, όπως:

  • Σε μορφή πούδρας για ψεκασμούς στο φύλλωμα για προστασία από μυκητολογικές προσβολές, αλλά και για ιατρική και κτηνοτροφική χρήση. Μπορεί θαυμάσια να συνδυαστεί με τους ΕΜ κατά τους ψεκασμούς στο έδαφος και στ φύλα.
  • Μέγεθος 0,01-0,8 χιλιοστά. Για εμπλουτισμό της τροφής σε ζώα εκτροφής και γεωργική χρήση,
  • Μέγεθος 0,8-2,5 χιλιοστά. Για καταπολέμηση της δυσοσμίας, για σιτηρέσια πτηνών, για φιλτράρισμα πόσιμου νερού, για βελτίωση των εδαφικών μιγμάτων για φυτά γλάστρας ή φυτωρίου,
  • Μέγεθος 2,5-5,0 χιλιοστά. Στη βελτίωση της γονιμότητας των εδαφών, ως βελτιωτικό σε χημικά λιπάσματα σε ποσοστό 2-5% ( βραδεία αποδέσμευση), στην υδροπονία και στην ιχθυοκομία για δέσμευση της αμμωνίας, χωρίς να αποκλείεται η χρήση των προηγούμενων μορφών που είναι πιο δραστικές.

Όσοι είναι γεωργοκτηνοτρόφοι (ο συγγραφέας του βιβλίου τους εκτιμά ιδιαίτερα και τους εξυμνεί στις ομιλίες και τα γραπτά του κείμενα), μπορούν «με ένα σμπάρο να πιάσουν δύο τρυγόνια» Λάθος, έξη τρυγόνια. Αν χρησιμοποιήσουν τον ζεόλιθο και του ΕΜ στη διατροφή των ζώων και στα δάπεδα των στάβλων, θα έχουν:

  • 1ο τρυγόνι. Καλύτερη αξιοποίηση της τροφής,
  • 2ο τρυγόνι. Βελτίωση της υγείας των ζώων,
  • 3ο τρυγόνι. Αύξηση της παραγωγής σε κρέας και γάλα,
  • 4ο τρυγόνι. Εξουδετέρωση της κακοσμίας,
  • 5ο τρυγόνι. Δέσμευση της αμμωνίας στην κοπριά,
  • 6ο τρυγόνι. Βελτίωση των αποδόσεων στις καλλιέργειες που θα κάνουν σε όσα χωράφια ρίξουν την κοπριά με τον ζεόλιθο.

Συνιστούμε το σκόρπισμα ζεόλιθου σε σκόνη στη στρωμνή και το ράντισμα της με ΕΜ σε διάλυση 1 : 100 ή 1 : 50, ανάλογα με την υγρασία που υπάρχει. Όλη η αμμωνία που φεύγει στην ατμόσφαιρα και επιδρά αρνητικά στην υγεία ζώων (βήχας, πνευμονοπάθειες , μείωση της χωρητικότητας των πνευμόνων), θα δεσμευτεί από τον ζεόλιθο και τους ΕΜ στο μεγαλύτερο της ποσοστό. Η αμμωνία δεσμεύεται στους μικροπόρους του υλικού στους οποίους δε μπορούν να εισέλθουν τα νιτροποιητικά βακτήρια και να την οξειδώσουν. Αυτή η κοπριά, μεταφερόμενη στα χωράφια, θα προσφέρει τις ευεργετικές ιδιότητες των ΕΜ, της ισορροπημένης σχέσης του αζώτου με τον φωσφόρο και του ζεόλιθου. Ο ζεόλιθος στο σιτηρέσιο των ζώων δεσμεύει την αμμωνία που παράγεται κατά το χώνεμα της τροφής, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει κάλιο που ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου γεγονός που διευκολύνει την απορρόφηση μετάλλων και θρεπτικών στοιχείων.

Πίνακας 3 Χαρακτηριστικά της κοπριάς χωρίς ζύμωση, με ζύμωση και με την προσθήκη ζεόλιθου

zeolithos-pinakas-3

Σε πειράματα διατροφής που έγιναν σε ζώα διαπιστώθηκε βελτίωση του συντελεστή πέψης της τροφής κατά 5%. Η προσθήκη ζεόλιθου στο σιτηρέσιο των πουλερικών σε ποσοστό 2% είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αζώτου στην κοπριά κατά 40%. Επίσης η προσθήκη ζεόλιθου στην υδαρή κοπριά σε ποσοστό 6,25% μείωσε την απώλεια της αμμωνίας σε ποσοστό 55% (Lefcourt and Meisinger, 2001).

Πειράματα συναδέλφων καθηγητών στην Κτηνιατρική Σχολή της Θεσσαλίας (Katsoulos et al., 2009), έδειξαν ότι με τη χρήση του ζεόλιθου σε εκτροφή κατσικιών και σε ποσοστό 2,5% στο σιτηρέσιό τους, είχαμε αύξηση του βάρους γέννησης σε τρίδυμους και τετράδυμους τοκετούς και σημαντική αύξηση της λιποπεριεκτικότητας στο γάλα τους.

Μια σύνοψη των ευεργετικών ιδιοτήτων της κοπριάς, μετά την προσθήκη ζεόλιθου, μας δίνει ο παραπάνω (Πίνακας 2.14 των Krason and Knud-Hansen), που πρέπει να κάμψει και τις τελευταίες αμφιβολίες των διστακτικών όσον αφορά τη χρησιμότητα του.

Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τις ευεργετικές επιδράσεις του ζεόλιθου στην εκτροφή των ζώων, αυτές είναι:

  • Δέσμευση των τοξικών της τροφής και απομάκρυνσή τους από την πεπτική οδό και την κυκλοφορία του αίματος,
  • Δέσμευση της αμμωνίας, εξισορρόπηση του πε-χά του στομάχου και βελτίωση της πέψης και της λειτουργίας των μικροοργανισμών στο πεπτικό σύστημα των ζώων,
  • Δέσμευση των αλλεργιογόνων ουσιών,
  • Καταπολέμηση της διάρροιας και των υδαρών κενώσεων,
  • Καλύτερες συνθήκες σταβλισμού,
  • Μείωση του στρες στα ζώα,
  • Βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος των ζώων,
  • Απομάκρυνση των βαρέων μετάλλων
  • Αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και του σωματικού βάρους
  • Βελτίωση της ποιότητας του κρέατος και τέλος,
  • Καλύτερη οικονομικά αποτέλεσμα στη γεωργοκτηνοτροφική εκμετάλλευση.

Μιας και μας άνοιξε η όρεξη και το ενδιαφέρον για τον ζεόλιθο ας δούμε και τη χρήση που μπορεί να έχει στην ιατρική σύμφωνα με βιβλιογραφική έρευνα ( Ζαρταλούδης, 2011) και άλλες πηγές.

Ο κλινοπτιλόλιθος αυξάνει την παραγωγή αντισωμάτων με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αναστολή της εκδήλωσης ορισμένων ασθενειών. Μειώνει τα αμμωνιακά επίπεδα στο αίμα και απομακρύνει τοξικές ουσίες ( π.χ. αφλατοξίνες) από τον οργανισμό. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) κατατάσσει τον ζεόλιθο στην λίστα των Γενικά Αναγνωρισμένων ως Ασφαλών ουσιών (General Regarded As Safe).

Μια άλλη ιδιότητα του ζεόλιθου και συγκεκριμένα η προτίμησή του να δεσμεύει κατά προτεραιότητα τα βαρέα μέταλλα (υδράργυρος, ουράνιο, μόλυβδος, ιώδιο, αρσενικό, κάδμιο) έναντι των μικρού ατομικού βάρους (μαγνήσιο, ασβέστιο, ψευδάργυρος ) βρίσκει πολύτιμη εφαρμογή στον ιατρικό τομέα για την απομάκρυνση των τοξικών αυτών μετάλλων από το ανθρώπινο σώμα. Στη διάρκεια λήψης του ζεόλιθου που πρέπει να λαμβάνεται σε κάθε γεύμα, πρέπει να αυξήσουμε την κατανάλωση νερού (10 τουλάχιστον ποτήρια την ημέρα). Το 60% του ζεόλιθου που εισέρχεται στον οργανισμό απομακρύνεται με τα ούρα και το 40% με τα κόπρανα. Το σύνολο του ζεόλιθου απομακρύνεται από τον οργανισμό στις επόμενες 4-8 ώρες από τη λήψη του, χωρίς να αφήνει κάποιο κατάλοιπο. Καθώς τα βαρέα μέταλλα και οι τοξίνες απομακρύνονται από τον οργανισμό, τα επίπεδα του στο αίμα μειώνονται με αποτέλεσμα, με το φαινόμενο της ώσμωσης, να έχουμε μεταφορά βαρέων μετάλλων και λιπόφιλων τοξινών από τα οστά και τους λιπώδεις ιστούς στο αίμα και στη συνέχεια απομάκρυνση και αυτών. Είναι επομένως πολύτιμος συνεργάτης στις δίαιτες αδυνατίσματος. Τα βαρέα μέταλλα ενοχοποιούνται για καρκινογενέσεις και συνεπώς η απομάκρυνση τους από τον οργανισμό δεν μπορεί παρά να έχει ευεργετικές επιδράσεις, ιδιαίτερα στη βελτίωση της λειτουργίας του ήπατος.

Έχει αντιδιαρροϊκή και αντιεντεροτοξική δράση. Παρουσιάζει αντιβακτηριακή, αντικαρκινική και αντιϊκή δράση (Colela, 2010). Στην βιβλιογραφία αναφέρονται μελέτες θετικής δράσης του ζεόλιθου σε έρπητα του ζωστήρα, σε ρευματοειδή αρθρίτιδα, την ηπατίτιδα C, την οισοφαγική παλινδρόμηση και την σκλήρυνση κατά πλάκας. Φυσικά πυριτικά ορυκτά, συμπεριλαμβανομένου του ζεόλιθου, παρουσιάζουν διάφορες βιολογικές δράσεις και έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως βοηθητικά εμβολίων, αλλά και στη θεραπεία της διάρροιας.

Ο ζεόλιθος είναι άοσμος και άγευστος και δημιουργεί ένα πολύ καλό πε-χα στο στομάχι, με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Μπορεί να λαμβάνεται ακόμη και με άδειο στομάχι, αλλά είναι καλύτερα να λαμβάνεται στη διάρκεια των κυρίως γευμάτων.

Μια νέα χρήση πολύ λεπτόκοκκου ζεόλιθου είναι η πιθανή βοηθητική του δράση στην αντικαρκινική θεραπεία. Η εφαρμογή κλινοπτιλολίθου σε αυτή τη μορφή σε ποντίκια και σκύλους που έπασχαν από διάφορους τύπους όγκων, οδήγησε στη μείωση του μεγέθους των καρκινικών όγκων, σε βελτίωση της γενικής κατάστασης της υγείας τους και επέκταση της επιβίωσής τους. Τοπική εφαρμογή του κλινοπτιλολίθου σε καρκίνου δέρματος σε σκύλους, μείωσε αποτελεσματικά τον όγκο και την έκτασή τους. Επιπλέον, μελέτες τοξικολογίας στα ποντίκια και τους αρουραίους κατέδειξαν ότι η εφαρμογή αυτή δεν έχει αρνητικές επιδράσεις στον οργασμό τους.

Εργαστηριακές μελέτες σε ιστοκαλλιέργειες έδειξαν ότι ο λεπτόκοκκος κλινοπτλόλιθος εμποδίζει την πρωτεϊνικη κινάση Β (c- Akt), και p27KIP1, και μπλοκάρει την αύξηση διάφορων καρκινικών κυττάρων (Pavelić et al., 2001).

Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι πληροφορίες που σας δίνουμε δεν προορίζονται για θεραπεία ή πρόληψη και δεν αποβλέπουν στην αντικατάσταση των υπηρεσιών υγείας που παρέχουν οι αναγνωρισμένοι επαγγελματίες του κλάδου.

Ελπίζουμε τα όσα διαβάσατε να σας έδωσαν χρήσιμες γνώσεις για εφαρμογή στο λαχανόκηπό σας ή στη γεωργική και κτηνοτροφική σας εκμετάλλευση. Αν σας έμειναν απορίες, σας συνιστούμε να ξαναδιαβάσετε το κείμενο με προσοχή και καθαρό μυαλό. Προσπαθήσαμε να κάνουμε το υλικό όσο γίνεται πιο κατανοητό.

Μπορείτε επίσης θαυμάσια να κάνετε το δικό σας πείραμα, όπως άλλωστε το κάνετε, χρόνια τώρα, κάθε φορά που κάποιος σας προτείνει κάτι καινούριο για ν α το δοκιμάσετε. Να εφαρμόσετε μια ποσότητα ζεόλιθου στο μισό σας χωράφι και αν δείτε διαφορά, την επόμενη χρονιά να επεκτείνετε την εφαρμογή του σε όλη την εκμετάλλευση, ανάλογα με τις οικονομικές σας δυνατότητες.

Καθώς ολοκληρώναμε αυτή τη συγγραφή (Απρίλης 2012) γνωρίσαμε ένα άλλο υλικό, τον ατταπουλγίτη, που έχει παρόμοια και μάλιστα ισχυρότερη δράση από τον ζεόλιθο. Παράγεται μάλιστα στην Ελλάδα, το εργοστάσιο βρίσκεται στην Κνίδη των Γρεβενών, και διατίθεται στην Ελληνική αγορά. Κυκλοφορούν σκευάσματά του για την κτηνοτροφία ενώ οι εφαρμογές του στη γεωργία δεν έχουν ξεκινήσει. Ελπίζουμε να γίνουν σύντομα και να έχουμε τη δυνατότητα να σας ενημερώσουμε στην επόμενη έκδοση.

Αν, παρόλα αυτά, έχετε ακόμη κάποια απορία, έχετε μια τελευταία ευκαιρία. Να θέσετε το ερώτημά σας, μέσα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, στη διεύθυνση: daoutop@otenet.gr.